Niet mijn probleem…

‘Een beter milieu begint bij jezelf’. Deze slogan bestaat al 25 jaar en is (helaas) voor velen nog altijd niet van toepassing. ‘Hoezo is dit mijn probleem, zolang de grote bedrijven niet veranderen heeft het geen zin om je in te zetten voor het milieu?’ ‘Het milieu is niet het probleem van de burgers maar van de bedrijven en regeringen.’ Ik lees en hoor het regelmatig. Niet dat ze het klimaat ontkennen (dat is wéér een andere groep) maar ze vinden dat anderen er iets aan moeten doen.

Fleur Meijer schreef in LINDA van oktober 2019 dat ze niet aan afval scheiden doet. “De oplossing van het ware probleem ligt niet bij ons, de burgers. Alsof die paar batterijen van mij opwegen tegen de uitstoot van de honderdduizenden fabrieken in Azië. Dáár zit het probleem. Val bedrijven lastig, niet de burger.” Verderop in haar verhaal schrijft ze: “Zo lang er mondiaal nog geen goede maatregelen worden genomen, voel ik me in elk geval absoluut niet geroepen om mijn keuken te ontsieren met allerlei vuilnisbakken. En ik ga ook niet wachten tot mijn vaatwasser of wasmachine helemaal vol zit. Ik woon alleen, dat vind ik gewoon vies. En al helemaal niet zolang er aan de andere kant van de wereld om de haverklap een paar ton aan afval in de oceaan wordt gegooid.” En met Fleur Meijer zijn er velen. Niet mijn probleem, laat anderen er maar wat aan doen. Geen tijd, geen zin, te veel moeite.

Maar moeten grote veranderingen niet juist bij die burgers vandaan komen? Hoe meer mensen bereid zijn aanpassingen te doen voor het milieu, hoe eerder regeringen daar op in springen door met regels te komen om CO2-uitstoot tegen te gaan. Bedrijven willen winst maken en om dat te kunnen doen, luisteren zij naar hun klanten/afnemers. Als er minder kleding gekocht wordt, zal er ook minder geproduceerd worden. Als er meer vraag komt naar duurzame en milieuvriendelijke kleding, zullen bedrijven genoodzaakt worden hier gehoor aan te geven. Maar zolang burgers geen eisen stellen, gaan bedrijven niet mee. Waarom zouden ze? Hun doel is immers (vaak, maar gelukkig lang niet altijd) winst maken. Zonder actieve burgers, verandert er dus niets.

Hoe kan je van bedrijven verwachten dat ze veranderingen toepassen voor het milieu als je zelf niet bereid bent te veranderen? Hoe kan je van regeringen verwachten dat ze bedrijven (strenge) regels opleggen, als je burgers niet bereid zijn aanpassingen te doen? Wat mij betreft is de slogan nog altijd ijzersterk. Wijs niet eerst naar een ander, maar ‘Een beter milieu begint bij jezelf’.